Male and Female – Yuval Noah Harari
Translation to Punjabi Harmanjeet Singh May 2020
ਭਾਗ- 1
ਨਰ ਅਤੇ ਨਾਰੀ- Yuval Noah Harari
ਵਿਭਿੰਨ ਸਮਾਜ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਲਪਨਾਤਮਕ ਦਰਜਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਣੳਦੇ ਹਨ। ਆਧੁਨਿਕ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਲਈ ਨਸਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਪਰ ਮੱਧਯੁਗੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਤੁਲਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੱਧਕਾਲੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਜਾਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਯੂਰਪ ਵਿਚ ਇਹ ਗੈਰ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ। ਲਿੰਗ ਅਧਾਰਿਤ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਔਰਤ ਵਿਚ ਵੰਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੇ ਬਿਹਤਰ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਆਮਦ ਤੱਕ ।
ਪੁਰਾਣੇ ਚੀਨੀ ਟੈਕਸਟ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੀ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ 1200 ਬੀ.ਸੀ. ਤੋਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਕ ‘ਤੇ ਇਹ ਸਵਾਲ ਉੱਕਰਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ:’ ‘ਕੀ ਲੇਡੀ ਹਾਓ ਦਾ ਬੱਚਾ ਕਿਸਮਤ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇਗਾ?’ ਜਿਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ: ” ਜੇ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੇ ਇਕ ਦਿਨ ‘ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ; ਜੇ ਇਕ ਜ਼ੇਂਗ ਵਾਲੇ ਦਿਨ, ਬਹੁਤ ਸ਼ੁਭ ਸ਼ਗਨ. ” ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲੇਡੀ ਹਾਓ ਜੀਯਿਨ ਦੇ ਦਿਨ ਜਨਮ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਟੈਕਸਟ ਮੋਰੋਜ਼ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ‘ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤੇ ਅਤੇ ਇਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਜੀਆਇਨ ਦੇ ਦਿਨ, ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਖੁਸ਼ਕਿਸਮਤ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਇਕ ਲੜਕੀ ਸੀ। 4,000 ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਕਮਿਨਿਸਟ ਚੀਨ ਨੇ ‘ਇਕ ਬੱਚਾ’ ਨੀਤੀ ਬਣਾਈ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਚੀਨੀ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕ ਕੁੜੀ ਦੇ ਜਨਮ ਨੂੰ ਮੰਦਭਾਗਾ ਮੰਨਦੇ ਰਹੇ। ਮਾਂ-ਪਿਓ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਨਵਜੰਮੀਆਂ ਬੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਜਾਂ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਇਸ ਆਸ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਕਿ ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਮੁੰਡਾ ਜੰਮ ਪਏ ਜਾਏ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਪਤੀ ਜਾਂ ਭਰਾ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਬਲਾਤਕਾਰ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ – ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ, ਪੀੜਤ ਔਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਮਰਦ ਜੋ ਉਸਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਉਪਚਾਰ ਮਾਲਕੀਅਤ ਦਾ ਤਬਾਦਲਾ ਸੀ – ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਔਰਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਭਰਾ ਨੂੰ ਲਾੜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਉਹ ਬਲਾਤਕਾਰੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਬਾਈਬਲ ਫ਼ਰਮਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ‘ਜੇ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਕਿਸੇ ਕੁਆਰੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਮੰਗਣੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰ ਸਰੀਰਕ ਸਬੰਧ ਬਣਾਵੇ, ਅਜਿਹੇ ਆਦਮੀ ਦੇ ਲੱਭੇ ਜਾਣ ਤੇ ਉਹ ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਪਿਓ ਨੂੰ ਚਾਂਦੀ ਦੇ 50 ਸਿੱਕੇ ਦੇਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਕੁੜੀ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ‘( Deuteronomy 22: 28-9). ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਹਿਬਰੂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਉਚਿਤ ਪ੍ਰਬੰਧ ਮੰਨਦੇ ਸਨ।
ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਨਾ ਜੋ ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਨੂੰ ਜੁਰਮ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਭੀੜ ਭਾੜ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਗੁੰਮਿਆ ਸਿੱਕਾ ਚੁੱਕਣਾ ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇੱਕ ਪਤੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕੋਈ ਜੁਰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਿ ਇਕ ਪਤੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਕ ਵਿਰੋਧਾਭਾਸ (ਆਕਸੀਮੋਰਨ) ਸੀ। ਪਤੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਸੈਕਸਐਲਟੀ ਤੇ ਪੂਰਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਕਿ ਇਕ ਪਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ‘ਬਲਾਤਕਾਰ’ ਕੀਤਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬਟੂਆ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਿਆ। ਅਜਿਹੀ ਸੋਚ ਕੇਵਲ ਪੁਰਾਣੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। 2006 ਤੱਕ, ਅਜੇ ਵੀ 53 ਦੇਸ਼ ਹਨ ਜਿਥੇ ਇੱਕ ਪਤੀ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਜਬਰ ਜਨਾਹ ਲਈ ਮੁਕੱਦਮਾ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 1997 ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿਆਹ ਤੋ ਬਾਅਦ ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਜਬਰ ਜਿਨਾਹ ਨੂੰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਕੀ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚ ਵਿਭਾਜਨ ਕਲਪਨਾ ਦਾ ਉਤਪਾਦ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਜਾਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਨਸਲੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਕੋਈ ਡੂੰਘੀ ਬਾਇਓਲੋਜੀਕਲ ਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵੰਡ ਹੈ? ਅਤੇ ਜੇ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਭਾਜਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੀ ਫਿਰ ਔਰਤ ਨਾਲੋਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਤਰਜੀਹ ਲਈ ਬਾਇਓਲੋਜੀਕਲ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ?
ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰਕ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਲਿੰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਜੈਵਿਕ( ਬਾਇਓਲੋਜੀਕਲ) ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮਰਦਾਂ ਕੋਲ ਕੁੱਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਵੀ ਇਸ ਸਖ਼ਤ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਨੇਮ ਦੇ ਦੁਆਲੇ, ਹਰ ਸਮਾਜ ਨੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਰਤ ਤੇ ਪਰਤ ਇਕੱਠਾ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ (ਬਾਇਓਲੋਜੀ) ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਵਿਭਿੰਨ ਸਮਾਜ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਜੈਵਿਕ ਅਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਮਿਸਾਲ ਲਈ, ਪੰਜਵੀਂ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਪੂਰਵ. ਦੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਐਥਨਜ਼ ਵਿਚ, ਇਕ ਕੁੱਖ (ਗਰਭ) ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਕੋਈ ਅਜ਼ਾਦ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰੁਤਬਾ (ਲੀਗਲ ਸਟੇਟਸ) ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮਸ਼ਹੂਰ ਇਕੱਠ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਜਾਂ ਜੱਜ ਬਣਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। ਇੱਕਾ ਦੁੱਕਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਚੰਗੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਨਾ ਹੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਏਥੇਨਜ਼ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨੇਤਾ, ਇਸਦੇ ਮਹਾਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ, ਉਪਦੇਸ਼ਕਾਂ, ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਜਾਂ ਵਪਾਰੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਵੀ ਕੁੱਖ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਕੀ ਇਕ ਗਰਭਵਤੀ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ਿਆਂ ਲਈ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ਤੇ ਅਯੋਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਐਥਨੀਅਨਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਸੋਚਿਆ। ਆਧੁਨਿਕ ਐਥੀਨੀਅਨ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਐਥਨਜ਼ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਵੋਟ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਬਲਿਕ ਆਫਿਸ ਲਈ ਚੁਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਗਹਿਣਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਿਲਡਿੰਗਾਂ ਅਤੇ ਸਾੱਫਟਵੇਅਰ ਤਕ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਖਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੋਕਦੀਆਂ ਜਿੰਨੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਦਮੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਅਜੇ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ – ਯੂਨਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ਵਿਚ ਸਿਰਫ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਪਰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਧੁਨਿਕ ਯੂਨਾਨੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਕ ਔਰਤ ਲਈ ਜਨਤਕ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੂਨਾਨੀ ਇਹ ਵੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਦਮੀ ਬਣਨ ਦਾ ਇਕ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਸਿਰਫ ਔਰਤਾਂ ਵੱਲ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ਤੇ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਪਰੀਤ ਲਿੰਗ ਦੇ ਨਾਲ ਜਿਨਸੀ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵੰਡ ਵਜੋਂ ਨਹੀਂ ਦੇਖਦੇ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਹਕੀਕਤ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਖਦੇ ਹਨ – ਵਿਰੋਧੀ ਲਿੰਗ ਦੇ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸੰਬੰਧ ਕੁਦਰਤੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੀ ਲਿੰਗ ਦੇ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ। ਅਸਲ ਵਿਚ, ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਦਰਤ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ ਕਿ ਜੇ ਆਦਮੀ ਇਕ ਦੂਜੇ ਵੱਲ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕੇਵਲ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਂਵਾਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਇਸ਼ਕ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਮਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਨੇ ਸਮਲਿੰਗੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਇਆ, ਬਲਕਿ ਸਮਾਜਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਸਾਰੂ ਵੀ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਯੂਨਾਨ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਲਿਆਡ (ਗਰੀਕ ਮਹਾਂਕਾਵਿ) ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਥੇਟਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਬੇਟੇ ਐਚਲਿਸ ਦੇ ਪੈਟ੍ਰੋਕਲਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਾਂ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਸੀ। ਮਕਦੂਨੀਆ ਦੀ ਰਾਣੀ ਓਲੰਪਿਆਸ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੂਸੈਲ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਔਰਤ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ, ਰਾਜਾ ਫਿਲਿਪ ਨੂੰ ਵੀ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਬੇਟਾ, ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ, ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਹੇਫ਼ੇਸਨ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲਈ ਲਿਆਇਆ।
ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਿਰਫ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਿੱਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਜੈਵ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਬਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਦਾ ਨਿਖੇੜਾ ਕਿਵੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ? ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਨਿਯਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ‘ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਰਜਦਾ ਹੈ।’ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਸਤਾਰ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਹ ਸਭਿਆਚਾਰ ਹੈ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਜਦਾ ਹੈ। ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚੇ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ – ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ – ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ।
ਸਭਿਆਚਾਰ ਤਰਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੇਵਲ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਵਰਜਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ, ਕੁਝ ਵੀ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੋ ਵੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੁਆਰਾ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਸਲ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ਵਤੀਰਾ, ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ, ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਲਈ ੳਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਨਾਹੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨ ਤੋ ਪੌਦਿਆਂ ਵਾਂਗ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਗਤੀ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚੱਲਣ, ਜਾਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਚਾਰਜਡ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।
ਦਰਅਸਲ ਸਾਡੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ‘ਕੁਦਰਤੀ’ ਅਤੇ ਗੈਰ ਕੁਦਰਤੀ ’ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਤੋਂ ਲਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ‘ਕੁਦਰਤੀ’ ਦਾ ਧਰਮ ਸ਼ਾਸਤਰ ਅਨੁਸਾਰ ਅਰਥ ‘ਉਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਰਚਿਆ ਹੈ’। ਈਸਾਈ ਧਰਮ-ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਤਰਕ ਸੀ ਕਿ ਰੱਬ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਹਰੇਕ ਅੰਗ ਅਤੇ ਅੰਗ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਰੱਬ ਦੁਆਰਾ ਕਲਪਿਤ ਮਕਸਦ ਲਈ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਹ ਕੁਦਰਤੀ ਕਿਰਿਆ ਹੈ। ਰੱਬ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਉਤਪਤੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ (evolution) ਦਾ ਕੋਈ ਉਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਅੰਗ ਕਿਸੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਵਿਕਸਤ ਨਹੀਂ ਹੋਏ ਹਨ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਹ ਨਿਰੰਤਰ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਇਕ ਵੀ ਅੰਗ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ ਉਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰੋਟੋਟਾਈਪ ਸੈਂਕੜੇ ਕਰੋੜਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਅੰਗ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਕ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇਹ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਹੋਰ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਵੀ ਅਨੁਕੂਲ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ, ਮੂੰਹ ਰਾਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮਲਟੀਸੈਲਿਯੂਲਰ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਲੈਣ ਦੇ ਅੰਗ ਵਜੋਂ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਚੁੰਮਣ, ਬੋਲਣ ਅਤੇ ਜੇ ਰੈੰਬੋ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਹੱਥ ਦੇ ਗ੍ਰਨੇਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿੱਲ ਕੱਢਣ ਲਈ ਵੀ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ। ਕੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਵਰਤੋਂ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੀੜੇ ਵਰਗੇ ਪੂਰਵਜ 600 ਮਿਲੀਅਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ?
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਖੰਭਾਂ ਦੀ ਐਰੋਡਾਇਨਾਮਿਕ ਸ਼ਾਨ ਅਚਾਨਕ ਨਹੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ। ਖੰਭ ਉਹਨਾਂ ਅੰਗਾਂ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ ਜੋ ਇਕ ਹੋਰ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਕ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲੱਖਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀੜਿਆਂ ਦੇ ਖੰਭ ਸਰੀਰ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਤੋਂ ਵਿਕਸਤ ਹੋਏ ਸਨ।ਖੰਭਾ ਦੀ ਵਰਤੋ ਸੋਲਰ ਹੀਟਰ ਵਜੋ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਪਿਠ ਤੇ ਉਭਾਰ ਵਾਲੇ ਬੱਗਾਂ ਕੋਲ ਵਧੇਰੇ ਸਤਹ ਖੇਤਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਧੇਰੇ ਧੁੱਪ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਰਮ ਰਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਇਆ। ਹੌਲੀ ਵਿਕਾਸਵਾਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ, ਇਹ ਸੋਲਰ ਹੀਟਰ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਗਏ। ਉਹੀ ਢਾਂਚਾ ਜੋ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਲਈ ਵਧੀਆ ਸੀ – ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਤਹ ਖੇਤਰ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਭਾਰ, ਇਤਫਾਕ ਨਾਲ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਲਿਫਟ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਛਾਲ ਮਾਰਦੇ ਸਨ। ਵੱਡੇ ਉਭਾਰ ਵਾਲੇ ਕੀੜੇ ਲੰਮੀ ਪੁਲਾਂਘ ਪੁੱਟ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਛਾਲ ਮਾਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਕੁਝ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਲੰਬੀ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਲਈ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਇਹ ਖੰਭਾਂ ਦਾ ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਦਮ ਸੀ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿਚ ਬੱਗ ਨੂੰ ਹਵਾ ਵਿਚ ਉਡਾਰੀ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ ਇਕ ਮੱਛਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿਚ ਭਿਨਕੇ ਤਾਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਵਿਵਹਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਓ। ਜੇ ਉਸਨੇ ਚੰਗਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਜੋ ਰੱਬ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੰਭਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਸੋਲਰ ਪੈਨਲਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦਾ, ਬਜਾਏ ਕਿ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਲਈ ।
ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਲਟੀਟਾਸਕਿੰਗ ਸਾਡੇ ਜਿਨਸੀ ਅੰਗਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸੈਕਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੰਭਾਵਤ ਸਾਥੀ ਦੀ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਨੂੰ ਅਕਾਰ ਦੇਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਜੋਂ, ਤੇ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਲਈ ਪਹਿਲ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰੰਤੂ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਾਨਵਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਾਜਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਚਿੰਪਾਂਜ਼ੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਸੀਮਿਤ ਕਰਨ, ਨੇੜਤਾ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਸੈਕਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਇਹ ਗੈਰ-ਕੁਦਰਤੀ ਹੈ?
ਅਨੁਵਾਦ- ਹਰਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ (9988388662)
ਵੂਮੈਨ ਸਟੱਡੀਜ ਸੈਂਟਰ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ।